پالس اکسیمتری یک روش غیرتهاجمی برای اندازهگیری سطح اشباع اکسیژن در خون شریانی (SpO2) و تعداد ضربان قلب (PR) است. این شاخص، که به عنوان پنجمین علامت حیاتی شناخته میشود، اطلاعات بنیادینی در مورد وضعیت تنفسی و اکسیژنرسانی به بافتهای بدن ارائه میدهد. عملکرد این دستگاهها بر اساس اصول اسپکتروفتومتری و جذب تفاضلی نور قرمز و مادون قرمز توسط هموگلوبین اکسیژنه (Oxyhemoglobin) و هموگلوبین دیاکسیژنه (Deoxyhemoglobin) استوار است. استفاده از پالساکسیمترها در محیطهای بالینی برای پایش مستمر بیماران، در بخش اورژانس برای ارزیابی سریع وضعیت بیمار و همچنین در مصارف خانگی برای مدیریت بیماریهای مزمن تنفسی، یک ابزار تشخیصی و نظارتی استاندارد محسوب میشود. دقت و پایداری این تجهیزات در ارائه دادههای قابل اتکا، نقش مستقیمی در تصمیمگیریهای پزشکی دارد.
دقت اندازهگیری در پالساکسیمترها به مجموعهای از عوامل فیزیولوژیک و محیطی وابسته است. درک این عوامل برای تفسیر صحیح دادهها و انتخاب دستگاه مناسب ضروری است. فناوری پالس اکسیمتری با تحلیل سیگنال پلیتاسموگرافیک (PPG) کار میکند؛ بنابراین، کیفیت سیگنال دریافتی، عامل اصلی در صحت قرائت است. عواملی مانند حرکت بیمار (Motion Artifacts)، پرفیوژن ضعیف بافتی (Low Perfusion) در شرایطی نظیر هیپوترمی یا شوک، انقباض عروق محیطی، و وجود آریتمیهای قلبی میتوانند منجر به خطا در اندازهگیری شوند.
عوامل خارجی نیز بر دقت تأثیرگذار هستند. وجود منابع نوری شدید در محیط، لاک ناخن یا ناخنهای مصنوعی که جذب نور را مختل میکنند، و رنگدانههای پوستی تیره میتوانند بر صحت قرائت SpO2 تأثیر بگذارند. همچنین، وجود هموگلوبینهای غیرطبیعی مانند کربوکسیهموگلوبین (در مسمومیت با مونوکسید کربن) یا متهموگلوبین میتواند به صورت کاذب، سطح اشباع اکسیژن را بالا نشان دهد.
پالساکسیمترها در دو نوع اصلی انگشتی (Fingertip) و دستی (Handheld) عرضه میشوند. مدلهای انگشتی برای غربالگری سریع و مصارف خانگی مناسب هستند. در مقابل، مدلهای دستی با قابلیت اتصال پروبهای خارجی (نوزاد، اطفال و بزرگسال) و برخورداری از سیستمهای آلارم قابل تنظیم و حافظه داخلی برای ثبت دادهها، برای پایش مستمر در محیطهای بیمارستانی و کلینیکی طراحی شدهاند. شاخص پرفیوژن (PI) که در برخی مدلها نمایش داده میشود، معیاری از قدرت سیگنال است و به کاربر در انتخاب محل مناسب برای قرار دادن پروب و ارزیابی اعتبار قرائت کمک میکند.
